"डॉ. मनमोहन सिंह यांचे निधन, दिल्लीतील एम्स रुग्णालयात अखेरचा श्वास"

भारताचे दिग्गज माजी पंतप्रधान आणि ज्येष्ठ अर्थतज्ज्ञ डॉ. मनमोहन सिंह यांचं निधन २७ डिसेंबर २०२४ रोजी ९२ व्या वर्षी झालं. डॉ. मनमोहन सिंह यांच्या निधनाची बातमी सर्व देशवासीयांसाठी एक मोठा धक्का ठरली आहे. दिल्लीतील एम्स रुग्णालयात त्यांची अचानक प्रकृती बिघडल्यामुळे त्यांना दाखल करण्यात आलं होतं. त्यांना श्वसनास त्रास होत होता आणि फुफ्फुसांमध्ये इन्फेक्शन झाल्याचे समोर आले होते. डॉक्टर्सकडून दिलेल्या उपचारांनंतरही त्यांच्या स्थितीला सुधारणा झाली नाही आणि त्यांचा निधन झाला.

मनमोहन सिंह यांचा जन्म २६ सप्टेंबर १९३२ रोजी पाकिस्तानातील गाह (सध्याच्या पाकिस्तानातील पंजाब) येथे झाला. त्यांचे शिक्षण पंजाब विद्यापीठ, केम्ब्रिज विद्यापीठ आणि ऑक्सफर्ड विद्यापीठांमध्ये झाले होते. १९५७ ते १९६५ या काळात ते पंजाब विद्यापीठात प्राध्यापक होते. त्यानंतर त्यांनी दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स आणि जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठातही शिक्षक म्हणून काम केले. १९८२ ते १९८५ या काळात भारतीय रिझर्व्ह बँकेचे गव्हर्नर म्हणून त्यांची कार्यकाळ आहे. तसेच, १९८५ ते १९८७ या काळात ते भारताच्या योजना आयोगाचे उपाध्यक्ष होते.

डॉ. मनमोहन सिंह हे १९९१ मध्ये भारताच्या अर्थमंत्री म्हणून कार्यरत झाले आणि त्यावेळी त्यांनी भारतीय अर्थव्यवस्थेत मोठ्या प्रमाणावर सुधारणा केली. त्यांचा मार्गदर्शनाखाली भारताने आर्थिक उदारीकरणाचा मार्ग स्वीकारला, ज्यामुळे देशाच्या आर्थिक परिस्थितीत सुधारणा झाली. यामुळे ते एक दिग्गज अर्थतज्ज्ञ म्हणून ओळखले जातात.

२००४ ते २०१४ या कालावधीत ते भारताचे १४ वे पंतप्रधान होते. त्यांचा कार्यकाल पंतप्रधान म्हणून भारतीय राजकारणातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरला. त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारताने जागतिक पातळीवर एक महत्त्वपूर्ण स्थान प्राप्त केले आणि अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय समस्यांवर ठोस निर्णय घेतले.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मनमोहन सिंह यांच्या कुटुंबियांना फोन करून सांत्वन दिलं आणि त्यांना पाठिंबा दिला. भाजपचे राष्ट्रीय अध्यक्ष जे. पी. नड्डा यांनीही एम्स रुग्णालयात जाऊन भेट दिली. काँग्रेसच्या माजी राष्ट्रीय अध्यक्षा सोनिया गांधी आणि खासदार प्रियंका गांधी यांनीही एम्स रुग्णालयात जाऊन मनमोहन सिंह यांच्या प्रकृतीची विचारपूस केली.

मनमोहन सिंह यांच्या निधनामुळे देशभर शोक व्यक्त केला जात आहे. त्यांचं निधन भारतीय राजकारणासाठी एक मोठा शोकदायक प्रसंग आहे. काँग्रेस पक्षाच्या आगामी सभा, ज्या बेळगाव येथे आयोजित करण्यात आल्या होत्या, त्यांनाही त्यांच्या निधनामुळे स्थगित करण्यात आले. राहुल गांधी आणि मल्लिकार्जुन खर्गे यांना दिल्लीला रवाना होण्याची सूचना देण्यात आली.

मनमोहन सिंह यांचे निधन केवळ एक महत्त्वपूर्ण राजकारणीच नाही, तर एक असामान्य अर्थतज्ज्ञ आणि एक निष्ठावान नेता देशाच्या राजकारणात आणि अर्थव्यवस्थेत कायमचा ठसा सोडून गेला आहे. त्यांच्या योगदानामुळे भारताला एक नवा मार्गदर्शन मिळालं आणि त्यांनी आपल्या कार्यकाळात देशासाठी केलेली कामगिरी लोकांच्या स्मरणात कायम राहील.